Het Kraansvlak ligt in het zuidelijkste deel van de Kennemerduinen, tussen Zandvoort en Haarlem. Het gebied wordt gekenmerkt door paraboolcomplexen en uitblazingsvalleien. In de valleien zijn lokaal oude landbouwpercelen aanwezig. In dit gebied heeft de Provinciale Waterleidingmaatschappij Noord-Holland (PWN) een paraboolduin gereactiveerd door bodem en vegetatie (waaronder dennenbos) over de gehele duinvorm en aanliggende uitblazingsvallei te verwijderen. De ingreep is uitgevoerd in december 1998. Het doel van de ingreep is te onderzoeken in hoeverre het mogelijk is een fossiel paraboolduin te reactiveren en ervaring op te doen met het reactiveren van duinen op grote schaal.
Het gereactiveerde duin in het Kraansvlak is in feite een samengesteld paraboolduin met verschillende lobben (zie luchtfoto), begrensd door een uitgestrekte uitblazingsvallei, die op een aantal plaatsen opvallend vlak is. De randen van de parabool zijn op kleine schaal aangetast door latere verstuivingen (stuifkuilen). De loefhellingen van het duin zijn vrij steil, wat er op wijst dat de ontwikkeling van de kop bepaald werd door vegetatie (in een kale situatie zou een veel flauwere loefhelling worden verwacht, verg. loopduin) Voor de ingreep was het gehele oppervlak begroeid en stabiel. De aanwezige bosjes zijn pas later aangeplant, ter landschappelijke verfraaiing. Ze zijn hier dus niet aangeplant om stuifzand te stabiliseren.
Luchtfoto van het gebied uit 1999 en geomorfologische kaart.
De opdracht voor het monitoringsonderzoek is na te gaan wat het effect van de ingreep is op de landschappelijke ontwikkeling, of deze ingreep de verwachte gevolgen heeft, en of met een dergelijke ingreep grootschalige reactivatie mogelijk is. De monitoring wordt uitgevoerd met behulp van jaarlijks luchtfoto’s om veranderingen in geomorfologie vast te stellen en veldmetingen om snelheden van ontwikkeling te bepalen.
Vanuit beheersoogpunt is het van belang te leren van de ingreep: is het mogelijk een paraboolduin te reactiveren, en is de ingreep op de juiste manier uitgevoerd. Deze kennis kan toegepast worden bij het ontwerp van verdere experimenten Wetenschappelijk gezien zal het onderzoek informatie opleveren over het feit of paraboolduinen in het huidige klimaat überhaupt actief kunnen zijn. Daarnaast zal het onderzoek belangrijke informatie opleveren over de landschapsontwikkeling bij een zo grootschalige verstuiving. De kennis hiervan is in Nederland gering.
Op de hellingen zijn kleinschalige dynamische duinvormen ontstaan. Op de foto een voorbeeld van een transversaal-duin. Tijdens een storm in december 1999 zijn hier verplaatsings-snelheden van 10 cm/uur gemeten.
Watererosie op de noordhelling. Watererosie treedt op als gevolg van hydrofobie (waterafstotendheid) van het bodemoppervlak, en komt vaak voor in de zomer na hevige regenbuien.