Beelden laatste overstroming

In de Nederlandse kustduinen is een groot deel van de geomorfologische dynamiek beteugeld door stabiliserende maatregelen in het duin zelf, maar ook door een extreem vastleggingsbeheer van de zeereep. In het kader van de tweede kustnota werd door Stichting Duinbehoud, Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer het plan opgevat om dynamische gradiënten in een duinlandschap te herstellen. Als pilotproject voor Dynamisch Kustbeheer werd in 1997 in de Schoorlse duinen de zeereep ter hoogte van de Parnassiavallei doorgestoken en de vallei afgeplagd. Tegelijkertijd is het onderhoud aan de zeereep gestaakt. Sinds december 1997 heeft de zee vrij toegang tot de vallei en is verstuiving op gang gekomen. Vanaf het begin van de ingreep wordt de ontwikkeling van het landschap gevolgd. Veranderingen in geomorfologie, dynamiek en natuurlijkheid worden in kaart gebracht. Met behulp van luchtfoto’s wordt bepaald in welke mate verstuivingen uitbreiden. Veldbemonstering wijst uit in hoeverre bedekking van het verzuurde en kalkloze duin met kalkhoudend zand een rol speelt. Door diverse onderzoekers worden bovendien effecten op vegetatie, loopkevers, paddestoelen en broedvogels bestudeerd.

editor18-geomontwikkelingschoorl1

editor19-geomontwikkelingschoorl2

 

De veranderingen in het gebied zijn enorm. De vallei is inmiddels meer dan 30 keer overstroomd met zeewater. Bij iedere overstroming blijven vloedmerken achter, vaak met grote hoeveelheden menselijk afval. Zout water blijft staan in de laagste delen en zorgt voor een brak milieu. Aan de noordkant van de vallei is een zone met nieuwe, actieve duintjes ontstaan. Een deel van het oude loopduinmassief wordt overstoven met vers, kalkhoudend zand, dat vanaf het strand door de vallei richting duinen stuift. De kalkgrens, die voor de ingreep direct achter de zeereep lag, is honderden meters oostwaarts verschoven.

Onderstaande plaatjes geven een beeld van de ontwikkeling. Blauw en paars wijzen op overstroming met zeewater. Het deel van de vallei en omringende duinen dat bewerkt wordt door de wind (rood=primair, geel=secundair, paars=incl. overspoeling, groen =matig actief) is toegenomen van 0.03 ha in 1997 tot 6 ha in 1998 door afplaggen van de vallei en vervolgens tot 10 ha in 2000 door spontane uitbreiding van de verstuiving (figuur rechts). Na 2000 is er sprake van een geringe afname in de overstuiving, omdat een deel van de vallei inmiddels begroeid is geraakt. De kerf zelf neigt tot dichten door de groei van embryoduintjes met Biestarwegras. Een constante stroom bezoekers verhindert dit echter.

editor20-geomontwikkelingschoorl3

Meer informatie over de kerf is te vinden op www.de-kerf.nl

Kaarten bij rapport Evaluatie Kerf Schoorl:

Voor beschikbare rapporten (in pdf) zie Rapporten